Yazının Son Güncellenme Tarihi 25/01/2024 by .
Hükmün Açıklanmaısnın geri bırakılması, mahkemece verilen kararın, belli denetim süresince sonuç doğurmamasıdır.
Mahkemece verilecek sonuç ceza (tüm arttırımlar ve indirimler yapıldıktan sonra ortaya çıkan ceza) 2 yıl ve aşağı bir hapis cezası veya adli para cezası ise ve sanık daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamışsa mahkemece hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.
Suç nedeniyle bir zarar meydana gelmişse HAGB verilebilmesi için bu zararın giderilmesi gerekir. Burada kasıt maddi zarardır. Mesela çalınan eşyanın iadesi, kırılan camın taktırılması vs. Eğer zararın hesaplama ile belirlenmesi gerekiyorsa bu hesaplama yaptırılarak ödeme istenebilir. Bu ödeme maddi zararlar içindir.
Zarar kısmi şekilde giderilmişse, HAGB mağdurun açık rızası ile verilebilir.
HAGB verilmesinde takdir mahkemenindir.
Hangi suçlara HAGB verilmez?
Disiplin suçları, tazyik hapsi gerektiren haller( nafaka ödenmemesinden dolayı tazyik hapsi ve taahhüdü ihlalden tazyik hapsi) , karşılıksız çek keşide etme, imar kirliliğine sebep olma, Anayasanın 174 üncü maddesinde koruma altına alınan inkılâp kanunlarında yer alan suçlar için HAGB uygulanmaz.
HAGB ceza mıdır?
HAGB, ceza yargılamasında şahıs aleyhinde verilen cezanın denetim boyunca ertelenmesidir. Yani ortada bir ceza kararı vardır.
HAGB sabıka kaydında görünür mü?
HAGB sabıka kaydında görünmez.
Yargılama sırasında HAGB kabul edilmezse ne olur?
HAGB sanığın kabulüne bağlıdır.
Sanık kaçak olup, ifade için yakalandığında mahkemedemuhakka HAGB kabul edip etmediği sorulur. Yargılama boyunca HAGB kabul etmeyen kişi, hüküm kurulana kadar HAGB’yi kabul edebilir.
Aynı dönemde 2 farklı suç işlenmiş olsa da HAGB alınabilir mi?
Şahsın kasıtlı suçtan mahkum olması HAGB’na engeldir. Aynı dönemde 2 farklı suç işlenmişse henüz bu suçlardan mahkumiyet doğmamış demektir. Süre ve zararı giderme bakımından şartlar oluşursa her iki suçtan da HAGB alabilir. Tabi mahkemenin takdirine bağlıdır.
Denetim Süresi ne zaman başlar?
HAGB denetim süresi kararın kesinleşmesi ile başlar. Yani karara itiraz süresi dolduktan sonra başlar.
Denetim süresi ne kadar sürer?
Suç işlediği tarihte 18 yaşındak küçük olan kişiler için 3 yıl, suç tarihinde 18 yaşından büyük olan kişiler için 5 yıl denetim süresi verilir.
Sabıka HAGB’ye engel mi?
Kesinleşmiş adli para cezası ve taksirli suçlardan mahkumiyet HAGB’ye engel değildir. Silinme koşulları oluşmuş sabıka kayıtları da HAGB verilemsine engel değildir.
HAGB ne şekilde silinir?
HAGB, ceza kararını veren mahkemeye başvurularak sildirilir.
HAGB verilmiş hüküm açıklanınca ne olur?
Hüküm açıklanınca, hüküm istiğnaf edilebilir hale gelir.
Denetim süresi içinde şahıs KASITLI bir suç işlerse, bu suç ile ilgili kararı veren mahkeme, önceden HAGB veren mahkemeye yazı yollar. HAGB veren mahkeme duruşma açarak hükmü açıklar. Bu hükmün açıklandığı duruşma veya sanık duruşmada bulunmamışsa mahkeme ilamının tebligatının gelmesi ile istinaf süresi başlar
HAGB istinaf edilir mi?
Normal şartlar altında HAGB kararı istinaf edilmez ama suç vasfına yönelik istinaf yapılabilir.
HAGB itirazı nedir?
HAGB kararı itiraza tabidir. İtiraz süresi tefhim veya tebliğden itibaren 7 gündür. İtiraz dilekçesi, kararı veren mahkemeye verilir. Kararı Asliye Ceza Mahkemesi vermişse Ağır Ceza Mahkemesi inceleme yapar. İtiraz incelemesi Bölge Adliye Mahkemesi veya Yargıtayca yapılmaz.
HAGB kararını Ağır Ceza Mahkemesi vermişse, numara olarak kendini izleyen Ağır ceza incelemeyi yapar. Mesela 1 Ağır Ceza Karar vermişse, itirazı, 2. Ağır Ceza inceler. O muhitte tek Ağır Ceza varsa, en yakın yer Ağır Ceza mahkemesi itirazı inceler.
HAGB halinde özel güvenlik kimliği iptal olur mu?
1 yıldan uzun hapis cezası gerektiren suçlardan HAGB alınırsa veya uyuşturucudan dolayı HAGB alınırsa özel güvenlik kimliğinin iptali söz konusu olabilecektir.
Aşağıdaki suçlardan HAGB alınmış olsa dahi özel güvenlik kimliği iptal olur
*Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine yönelik bir suçlar
*Özel hayata ve hayatın gizliliğine karşı suçlar
*Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar
*Uyuşturucu veya uyarıcı madde ile ilgili suçlar
*Zimmet, irtikâp, rüşvet suçları
*Hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık suçlarından birini işlemek
*fuhuş suçları
HAGB halinde Anayasa Mahkemesi AİHM gibi başvuru yolları açılır mı?
HAGB kararına karşı itiraz yolu tüketildikten sonra Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu açılır.
HAGB hangi durumlarda kabul edilmemelidir?
Örneğin avukatların mesleki suçlardan dolayı yargılandıkları durumlarda;
Avukatlık kanunundaki düzenlemeler, disiplin cezası ile bağlantılı ceza davası HAGB ile sonuçlansa dahi, avukatın aleyhinde disiplin cezası verilmesini gerektirecek şekildedir. Disiplin cezaları da, avukatlık kanunu 5 A maddesine aykırılık durumunda meslekten çıkarmaya kadar gidebilmektedir. Bu gibi durumlarda yargılanan avukatın tek amacı beraat etmek olmalıdır.
Avukatlık suçu ile ilgili yargılama gören kişilerin ceza alması neredeyse kesinse, deliller bu derece açıksa, HAGB kabul edilebilir. Ağır bir disiplin cezası verildiği takdirde de ilgili süreler geçtikten sonra memnu hakların iadesi talep edilebilir.
HAGB verildiğinde, sadece HAGB itirazı yapılabilmektedir. Karar üst mahkemeye götürülememektedir. Yani amacın kesinlikle beraat almak olduğu durumlarda HAGB reddi sanığın lehine olabilmektedir.
Ayrıca beraat almanın prestij meselesi haline geldiği medyatik olaylarda da HAGB reddi, sanığın amacına daha uygun olacaktır.
HAGB verilse dahi ceza yargılamasında bir kusur tespiti yapılacağından, olayın mağdurunun bu kararı esas alarak tazminat davası açması gündeme gelebilecektir. Bu gibi durumlarda da beraat ihtimali yüksekse, sonuna kadar gidebilmek adına, HAGB reddedilebilir.
Uyuşturucu kullanımından dolayı verilen hagb yukarıda anlattıklarımdan tamamen farklı statüde bir HAGB’dir
Şahsın önceden kasıtlı bir suçtan hüküm giymiş olması, denetim süresi içinde olsa bile uyuşturucu kullanma suçundan HAGB almasına engel değildir.
Şahıs uyşturucu kullanma suçundan HAGB almışsa, denetim süresi içinde olsa bile başka bir kasıtlı suçtan HAGB almasına engel değildir.
Uyuşturucu kullanma HAGB’sini yine uyuşturucu ile ilgili bir suç bozar.
HAGB kararına karşı sadece itiraz kanun yolunun işletilebilmesi usulüne karşı dava açılmıştır.
Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231’inci maddesine 5560 sayılı Kanun’un 23’üncü maddesiyle eklenen 12 numaralı fıkrada yer alan HAGB’ye ilişkin, “Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebilir.” hükmünün Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptali için anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştur. Anayasa Mahkemesi bu hükmü iptal etmiştir.
https://www.resmigazete.gov.tr/23.09.2022
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/09/20220923-10.pdf
arar 23.09.2022 tarihli resmi gazetede yayınlanmıştır. Kararda düzenlemenin 9 ay sonra yürürlüğe gireceği belirlenmiştir. (Bkz: Hukukta 1 ay ile 30 günün farkı)
Yani 23 Haziran 2023 ten itibaren verilecek HAGB kararlarına karşı istinaf yolu açılmış olacaktır.
