Yazının Son Güncellenme Tarihi 17/02/2024 by .
Hizmet tespiti davalarında 5 yıllık hak düşürücü süre bulunmaktadır. Bu durumda 1999 ve öncesi çalışmalar için hak düşürücü sürenin geçmiş olduğu açıkça bellidir. Ama hak düşürücü sürenin de bazı istisnaları vardır. Bu istisnalar mevcutsa 1999 ve öncesi mevcut sigortasız çalışmalar için tespit davası açılabilecektir.
Hizmet tespit davalarında işverene karşı dava açılabilecekken bir günlük sigortalılığın tespiti davası Sosyal Sigortalar Kurumu’na açılır.
Bir günlük sigortalılığın tespiti açmanın pratik faydası davanın SGK’na yöneltilecek olmasıdır. Tüm sigortasız hizmetlerin tespiti için açılacak dava işverene yöneltilmelidir. EYT ‘için’den yararlanmak isteyenler için 24 yıllık bir mazi söz konusudur. Bu süreçte işveren ölmüşse, şirket kapanmışsa dava edilecek muhatap bulmak zor olacaktır. Kapanmış bir şirketin ihya edilmesi gibi ek yargısal süreçlerle uğraşılması gerekecektir.
İşverene karşı açılacak hizmet tespiti davasında prim gün sayısının arttırılması mümkündür.
Kimi durumlarda, SGK sistemindeki eski işleyişten ötürü sigortalılık tarihi gerçekle örtüşmemektedir. Şahsın işe giriş bildirgesi verilmiş veya primleri ödenmiş olsa dahi sigorta başlangıcının güncel dökümanlarda görülmediği vakalar olabilmektedir.
Hangi durumlarda hak düşürücü süre işlemez:
- Şahsın işe giriş bildirgesi verilmişse,
- Prim ödemeleri yapılmışsa,
- O dönemde maaş bordrosu almışsa,
- Müfettiş raporuyla çalışma tespit edilmişse,
- Asgari işçilik incelemesi sonucu işverenden sigortalının primleri Kurumca icra edilmişse,
- Ücret bordrosunda sigorta primi kesildiği gözüktüğü halde bu primler kuruma yatırılmamışsa,
- Tespiti istenen tarihler ile ilgili kıdem ihbar tazminatı ve ücret alacağı ile ilgili dava açılmış ve kesin hüküm niteliğinde karar alınmışsa,
- Sigorta sicil kartı varsa
hizmet tespit davasında 5 yıllık zamanaşımı uygulanmaz.
Bütün bunlar hak düşürücü süreyi keser ama davanın ıspatı için yeterli değildir. Açılacak davada sigortalılığın tespiti istenen tarihte fiilen çalışıldığının da ıspatlanması gerekir.
İşe girişin kuruma geç bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi durumunda işverenin sorumluluğu doğar mı?
Kişinin sigortalılığının Kuruma bildirilmemesi, verilen bilgilerin yanlış veya eksik bildirilmesi durumunda işverene Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu madde 102 uyarınca idari para cezası kesilecektir.
5510 sayılı Kanunun 93 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre “… Kurumun prim ve diğer alacakları; mahkeme kararı sonucunda doğmuş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden, kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden doğmuş ise bu soruşturma, denetim ve inceleme sonuçlarının Kuruma intikal ettiği tarihten veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden doğmuş ise bilgi ve belgenin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren, zaman aşımı on yıl olarak uygulanır.”
SGK idari para cezalarının 10 yıllık zamanaşımı da 5510 sayılı Kanunun 93 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen tarihlerden itibaren başlamaktadır.
İşverene karşı açılan hizmet tespiti davası sonucu ödenmemiş eksik sigorta primleri nasıl tamamlanır?
Hizmet tespiti davası sonucu eksik ödenen primleri SGK işverenden tahsil eder. Bu şekilde işçinin eksik günleri tamamlanır.
