Yazının Son Güncellenme Tarihi 18/01/2024 by .
Gaiplik, ölüm tehlikes içinde kaybolmuş kişiler için verilir.
Kanuna göre, ölüm tehlikesi içinde kaybolmuş ya da kendisinden uzun bir süre haber alınamayan ve ölme olasılığı yüksek olan kişilerin, mahkeme kararı ile hukuki olarak kişiliğine son verilmesine denir. Gaipliğe kendiliğinden karar verilemez. Ölüm tehlikesi içinde kaybolan kişinin, kaybolmasından itibaren 1 yıl geçtikten sonra ilgililer mahkemeye başvurabilir. Uzun zamandan beri haber alınamayan hallerde son haber alma tarihinden itibaren 5 yıl geçtikten sonra ilgililer mahkemeye başvurabilir.
Gaiplik durumunda evliliğin feshi
Gaipliğine karar verilen kişinin eşi, mahkemece evliliğin feshine karar verilmedikçe yeniden evlenemez. Gaipin eşi evliliğin feshini, gaiplik başvurusuyla birlikte veya ayrıca açacağı bir dava ile isteyebilir. Ayrı bir dava ile evliliğin feshi, davacının yerleşim yeri mahkemesinden istenir.
Evlilik feshinde de iddet müddeti vardır. İddet müddeti olan 300 günlük süre, ölüm tehlikesi içinde kaybolma ya da son haber alma tarihinden itibaren işlemeye başlamaktadır. Yani bu 300 gün içinde çocuk doğarsa gaipin nüfus kaydına yazılır.
Gaiplik kararı ile birlikte miras aynı ölümde olduğu gibi kendiliğinden açılır. Ama gaiplik durumunda miras, mirasçılara teminat karşılığında teslim edilir.Teminat; ölüm tehlikesi içinde kaybolma halinde tereke mallarının tesliminden itibaren 5 yıl için, uzun süreden beri haber alınamama hali için son haber alma tarihinden itibaren 15 yıl ve her halde gaibin 100 yaşına varmasına kadar gösterilir.
Gaip ortaya çıkarsa herhangi bir süre olmadan mallarını isteyebilir. Mirasçı iyi niyetli ise elinde kalanı verebilir.
Gaiplik eskiden hukuk fakültesinde konu olarak işlenip icabında sınavda bile sorulmazdı ama aynı dönemde kayyumluk da böyle uygulamada rastlanmayan bir hukuki kurumdu.
Gaiplik, Türkiyenin tropik iklim kuşağına girmesi ve sellerin artması ile birlikte uygulama alanının artacağı anlışılan bir hukuki kurumdur.
