Anne karnındaki bebekle ilgili hukuki sorular, özellikle boşanma, miras ve babalık gibi aile hukukuna dair süreçlerde sıkça gündeme gelir. Bu yazımızda; doğmamış çocukla ilgili babalık davası açılıp açılamayacağı, miras hakkı, kürtajda eş izni gibi en çok merak edilen konulara yanıt veriyoruz. Hem anne adayları hem de hukuki süreçlerle ilgilenenler için rehber niteliğinde bilgiler içermektedir.
✅ 1. Babalık Testi Anne Karnındayken Yaptırılabilir mi?
Anne ve babadan alınacak kan örnekleri ile gebeliğin 8. haftasından itibaren babalık testi yapılabilmektedir. Dava yoluyla talep edilmeyen test için babadan veya anneden zorla örnek alınamaz.
Dava açıldıktan sonra taraflardan biri örnek vermeye gitmezse mahkeme zorla örnek aldırtabilir.
✅ 2. Doğmamış Bebek İçin Babalık Davası Açılabilir mi?
TMK madde 303 e göre doğumdan önce de babalık davası açılabilir.
DOĞMAMIŞ ÇOCUK İÇİN KİMLER BABALIK DAVASI AÇABİLİR?
Annesi açabilir. Baba olduğunu iddia eden kişi veya kocanın dava açması için doğumu beklemesi gerekir.
TMK madde 301 e göre çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır.
Soybağının reddi davası ise TMK Madde 289 a göre koca, davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl, içinde açmak zorundadır. Ana doğumdan, itibaren bir yıl içinde dava açmak zorundadır
Nikahsız bir kadının sizden hamile olduğunu düşünüyorsanız gebeyken ona dava açamazsınız. gebeyken açılcak davalarda dava hakkı TMK madde 301 e göre annededir.
Biyolojik baba olduğunu iddia eden kişilerin dava hakkı ile ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı için inceleyin
✅ 3. Doğmamış Bebek Mirasçı Olabilir mi?
MK m. 582 f. 1’e göre, Cenin, sağ doğmak koşuluyla mirasçı olur. Ölü doğan çocuk mirasçı olamaz.
Yani mirasbırakan kişi öldüğünde çocuk henüz doğmamış olsa bile, sağ olarak doğduğu anda mirasçı olur.
Mesela anne karnındaki bebek tek çocuk olacaksa, çocuk doğmadan babası ölürse, çocuk sağ olarak doğduğunda çocuğun annesi ve çocuk mirasçı olur. Eğer bu çocuk ölü doğarsa ölen babasının kardeşleri,anne babası ile birlikte çocuğun annesi mirasçı olur
✅ 4. Hamilelikte Boşanma Davası Açılırsa Velayet Nasıl Belirlenir?
Kadının hamile olması, boşanma davasının açılmasına engel değildir. Çocuk sağ şekilde doğmadan velayet söz konusu olmayacaktır. Eğer hamileyken anlaşmalı boşanma yapılacaksa henüz doğmamış çocuk için velayet kararlaştırılamaz. Çekişmeli boşanma devam ederken bebek doğarsa hakimden velayet konusunda da karar vermesi istenir. Çekişmeli boşanma davalarında da genelde küçük yaştaki çocukların velayeti annelerine bırakılır.
Hamileyken boşanan kadının, boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren 300 gün içinde doğan çocuğunun babası kim olursa olsun boşandığı kocasının nüfusuna yazılır. Baba farklı bir erkekse babalık davası açılarak DNa tespiti yaptırılması gerekir.
TMK 337 ye göre anne ve baba evli değilse velayet anaya aittir. Boşandıktan sonra doğan çocuk boşanılan kocanın nüfusuna geçse de velayeti otomatik olarak annede kalır. Baba velayeti istiyorsa dava açmalıdır ancak küçük yaştaki çocuk annesine muhtaç olduğundan anne ile ilgili ekstrem bir durum söz konsu değilse velayet değiştirilmez.
✅ 5. Hamileyken Kürtaj İçin Eş İzni Gerekir mi?
Evet gerekir. Rahim Tahliyesi ve Streilizasyon Hizmetlerinin Yürütülmesi ve Denetlenmesine İlişkin Tüzüğün 13 maddesine göre kadın evli ise kürtaj olmak için eşinden izin belgesi getirmesi gerekmektedir. Boşanmış kadın için bu şekilde bir izine gerek yoktur.
BABADAN İZİNSİZ KÜRTAJ YAPTIRILIRSA BABA LEHİNE TAZMİNAT HAKKI DOĞAR MI?
Acil müdahale gerektiren durumlarda kürtaj yapılırken nikahlı kocanın onayına gerek yoktur. Acil sağlık gereksinimleri haricinde eşin onayı gerekmektedir. Kadın evli değilse onay almasına gerek yoktur. Evli kadın eşinden izin almadan, acil bir sağlık sorunu olmadığı halde kürtaj yaptırırsa hem işlemi yapan doktorun hem de kadının tazminat sorumluluğu doğabilir.
✅ 6. Hamile Kadın Boşama Aşamasındayken Yurt Dışına Çıkabilir mi?
Hamile kadın kendi başına yurt dışına çıkabilir. Hamileliğin 28. Haftasına kadar doktor raporu almaksızın uçağa binebilir. Kadının evli olduğu kocası, veya çocuğun babası olduğunu iddia eden kişi kadının yurt dışına çıkışını engelleyemez.
✅ 7. Donasyon ile Çocuk Sahibi Olan Kişiler Boşanırken Velayet kimde Kalır?
- Türkiye’de sperm veya yumurta bağışı yasak bir uygulamadır ancak bunu yurt dışında yaptıranlar olabilmektedir. Kıbrısta donasyon yoluyla dünyaya getirilen bebekler, boşanma halinde çocuk genetik olarak taraflardan birisi ile bağlantısız olacaktır.
- Burada medeni kanuna göre analık karinesi, çocuğu doğuran kanının anne olacağı yönündedir. Davalarda da buna göre yargılama yapılmakta ve boşanma sırasında çocuğun anneden doğmuş olması kaydıyla genetik olarak hangi kadının çocuğu olduğuna bakılmamaktadır.
- Soybağının tespiti davalarında da mutlaka çocuğun soyu biyolojik anne ve babasının hanesine yazılacak şekilde karar verilir. Soybağının tespiti davası ile analık karinesi çürütülür.
DONASYON YÖNTEMİYLE YUMURTA ALAN KADIN BAKIMINDAN SOYBAĞININ TESPİTİ DAVASI AÇILIRSA NE OLUR?
Babalık bakımında soybağının kesilmesi için dava açılabilmekte ve baba hanesi boş bırakılarak veya “Adem” olarak düzeltilerek dava karara çıkabilmektedir. 2025 yılı itibarıyla Analık tespiti istendiğinde ise uygulamada gerçek annenin de temin edilmesi ve bu kadından da örnek alınması istenmektedir. Böyle bir kadın ortaya çıkmadığında nüfus kaydına “Havva” yazamayız denilerek bazı davalar reddedilmektedir.
Kıbrıs’ta donasyon ile çocuk sahibi olan çiftler boşanırken velayet kazanmak için eşinin çocukla biyolojik bağının olmadığını iddia ettiğinde açılacak soybağı tespit davasında yukarıda belirttiğim gibi mahkemece yumurta bağışlayan kadının tespit edilememesi halinde davanın reddedilebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.