Boşanma ya da eşlerden birinin vefatı sonrası gündeme gelen mal rejimi tasfiyesi, evlilik süresince edinilen malların nasıl paylaşılacağına ilişkin önemli hukuki süreci ifade eder. Bu süreçte kimlerin hangi mallar üzerinde hak iddia edebileceği, hangi malların paylaşıma dahil olmayacağı, dava açma süresi ve malların nasıl korunacağı gibi birçok kritik soru ortaya çıkar. Bu yazıda, mal rejimi tasfiyesine dair en çok merak edilen soruların yanıtını sade ve anlaşılır bir dille derledik.
1.Hangi durumlarda mal rejimi tasfiyesi istenir?
Boşanma ve ölüm durumunda eşler arasında mal rejimi tasfiyesi istenir. Boşanma durumunda eşler birbirini dava eder. Ölüm halinde sağ kalan eş ve ölen eşin mirasçıları arasında dava görülür.
2.Mal paylaşımı davasında neler talep edilir?
Boşanma davasından sonra açılan eşler arasında mal paylaşımı davası esasında bir alacak davasıdır. Bu davada para istenir. Malların yarı payını tescil etme şeklindeki talepler kabul edilmez.
Bu davada evlilik birliği içinde satın alınan mallar ve yapılan birikimler üstünden katılma payı alacağı hesaplanarak davacıya ödenmesi istenir.
Davalı tarafın malları için davacı, kişisel mallarından bir ödeme yapmışsa bu ödeme oranında değer artış payı da isteyebilir.
Miras kalan mallar veya bekarlıktan getirilen mallar hesaplamaya dahil edilmez.
3.Mal davası açma süresi kaç yıldır?
Boşanmanın kesinleşmesinden veya ölüm tarihinden itibaren 10 yıldır.
4.Mal paylaşım davaları kaç yıl sürer?
Mal paylaşım davası, boşanma davasından hemen sonra açılmışsa, öncelikle boşanma davasının kesinleşmesi beklenir. bu durumda mal paylaşımı davası mallara hızlıca tedbiir konulması bakımından fayda sağlar. Bilirkişi incelemeleri boşanma davasının kesinleşmesinden sonra yaptırılır. Davanın kaç yıl süreceği de hem boşanma davasına bakan mahkemenin hem de mal rejimi tasfiyesi davasına bakan mahkemenin uygulamasına bağlıdır.
5.Hangi mallar üstünden katılma payı alacağı istenemez?
Şahsi mallar, yani bekarlıktan getirilen mallar, düğünde takılan ziynet eşyaları, kişisel eşyalar, miras kalan mallar üstünden katılma payı alacağı istenemez.
6.Boşanmadan önce bankadaki para çekilirse ne olur?
Boşanma davası açılmaya yakın boşaltılan banka hesapları, satılan evler arsalar kayıtlardan tespit edilir. Aynen bu mallar mevcutmuş gibi mal ve paraların değeri hesaplanır ve değer üzerinden bölüşüm yapılır. (yani eşler birbirinin malından pay ortağı olmaz para olarak alacaklı olur) Mahkeme ilamında eşler buna göre birbileri üzerinde alacaklı olur.
Zaten mal kaçırma amaçlı yakınlarına yapılan devirler muvaza nedeniyle tapu iptali davasına konu edilebilir. Mal rejimi tasfiyesi davasında kanunen tapu iptali davası açılmasına gerek kalmaksızın bu mal kaçırma amaçlı devir yapılan kişiye de ileri sürülebilir.
7.Dava açmadan mallara ve banka hesaplarına tedbir konulabilir mi?
Dava açmadan aile konutu niteliği taşıyan eve aile konutu şerhi konulabilir. Bunun dışındaki malalr için mahkemeden tedbir konulsa da 1 hafta içinde boşanma ve mal rejimi tasfiyesi davalarının konulması gerekir.
8. Dava açıldıktan sonra alınan mallar üstünden alacak talep edilebilir mi?
Hayır. Ama taraflar barışıp boşanma davasından vazgeçerse ve ilerki tarihlerde heniden boşanma ve mal paylaşımı gündeme gelirse o mal için alacak talep edebilir.
9.Eşim evi satarsa ne yapabilirim?
Eşiniz aile konutu niteliğindeki evi satarsa, bu satışta açık rızanız yoksa, bir dava ile satışın iptalini talep edebilirsiniz. eğer aile konutuvasfında bir mal değilse de muvazaalı satış söz konusuysa satışın iptalini talep edebilirsiniz. Bunlar boşanmada mal rajimi tasfiyesi davasında gündeme gelir. Ölüm halindeki mal rajimi tasfiyesi davasında gündeme gelmez.
Boşanma davası açılmadan son 1 yıl içinde mal kaçırma amaçlı yapılan satışlarda, malın satışı iptal edilmese dahi bu mal alacak hesaplamasına dahil edilir. Satış iptali işlemleri daha çok mahkemede çıkacak kararın tahsili için önemlidir.