Babalık davası ile ilgili bilinmesi gerekenler (2025)

1. Evlilik Dışı Çocuk ve Babasının Nüfusa Kaydedilmesi Nasıl Yapılır?

• Anne Bekarken Tanıma İle Nüfus Kaydı
  Eğer anne bekarsa ve çocuk iddet müddeti bekleme süresi içinde doğmamışsa biyolojik baba çocuğu nüfus daresine veya konsolosluğa gidip tanıyabilir. Çocuğu vasiyetname ile tanıyabilir.

  Toggle

• Zorunlu Babalık Davası Açılmasını Gerektiren Durumlar
  Kocanın babalığı karinedir. MK madde 285 e göre Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır. Bu 300 günlük süreye iddet müddeti denir.

• Eğer iddet müddeti süresi içinde doğan çocuk boşanılan kocadan farklı bir adamdan olmuşsa biyolojik babası çocuğu nüfus dairesinde tanıma ile nüfusuna almaz. Burada soybağı ile ilgili davaların açılması gerekir.

• Eğer evlilik söz konusu olmayıp çocuk hiç bir erkeğin nüfusunda gözükmüyorsa çocuk veya anne dava açarak soybağının tespitini isteyebilir.
• Çocuğun veya annenin acacağı dava ile soybağının kurulması
  Çocuk veya anne acacakları dava ile çocuğun soyabğının düzeltilmesini ve biyolojik babasının nüfusuna yazılmasını isteyebilir.

 2. Babalık Davası Nasıl Açılır?

Kimler Taraf Olabilir? (Anne, Baba, Çocuk)

• Soybağının reddi davası için:
  Medeni Kanun madde 286 ya göre koca, ana veya çocuk soybağının reddi davasını açarak babalık karinesini çürütebilir. Bu dava, dava açma hakkına sahip diğer kişilere karşı açılır. 
  Yani koca anne veya çocuk önce dava açarak, çocuk doğduğunda kocanın nüfusuna geçirilmişse soybağının reddi davası açarlar.

• TMK madde 291 de diğer ilgililerin dava hakkından bahsedilmiştir. Buna göre Dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hâllerinde baba olduğunu iddia eden kişi, kocanın altsoyu, anası veya babası, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabilir.
• Yani evli bir kadınla birlikte olan erkek, eğer birlikte olduğu kadın çocuğunu doğurup hiç bir şey olmamış gibi hayatına devam ediyorsa soybağının reddi davası açamaz. Açsa dahi kadının kocası bu çocuk benim çocuğum deyip davayı reddettirip kendi çocuğuymuş gibi hayatına devam edebilir. Ancak dava açma süresi içinde  koca ölürse veya gaipliğine karar verilirse veya ayırt etme gücünü kaybederse biyolojik baba dava açabilir.

• Soybağının tespiti davası için:

  Medeni kanun madde 301 e göre çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır.
  Eğer çocuk doğduğunda anne bekarsa ve iddet müddeti içinde de değilse yani nüfusta çocuğun babası yoksa soybağının tespiti davası açarak biyolojik baba ile soybağının kurulmasını ister.

• Soybağının tespiti davası açılabilmesi için eğer çocuğun nüfusta görünen bir babası varsa önce MK 286 ya göre soybağının reddi davası açılarak nüfustaki babanın silinmesi gerekir.

  Çocuk doğmadan dava açılabilir mi?

• TMK madde 303 e göre babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer

• Çocuk ölü doğsa bile TMK madde 304 e göre

  Doğum giderleri,

  Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderleri,

  Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderleri açılacak maddi tazminat davasıyla anneye ödenir

  Hak düşürücü süreler

• Hak düşürücü süre mahkemece resen göz önüne alınır. Haklı olsanız dahi süre aşımından dava kendiliğinden reddedilebilir. Hakimin ilk etapta davayı reddetmeyip yargılamaya devam etmesi dava sonucunda davayı hak düşürücü süreden reddetmeyeceği anlamına gelmez. Bu durumda yargı masraflarını ödediğinizle kalabilirsiniz.
• TMK 303 e göre babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer. Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar. Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir. 
  TMK 303 soybağının tespiti davası için geçerlidir
• Soybağının reddi davası için ise TMK 289 maddesi geçerlidir. Bu maddeye göre Koca, davayı, doğumu ve baba olmadığını veya ananın gebe kaldığı sırada başka bir erkek ile cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde açmak zorundadır. Ana doğumdan, çocuk ise ergin olduğu tarihten başlayarak en geç bir yıl içinde dava açmak zorundadır. Gecikme haklı bir sebebe dayanıyorsa, bir yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.
  

   3. Evlilik Dışı Çocuk Biyolojik Babasının Nüfusuna Geçtikten Sonra Hukuken Neler Değişir?

• Evlilik dışı çocuğun velayeti kanunen annededir. Biyolojik baba velayet istiyorsa ayrıca dava açması gerekir. 

• Yurt dışına çıkışta biyolojik babasının norterden muvafakat vermesi gerekir, vermezse mahkemeden yurt dışı çıkış muvaffakati istenmelidir.

• Tanıma anından itibaren biyolojik babadan nafaka istenebilir.

• Çocuk biyolojik babasının mallarına ve borçlarına mirasçı olur.

4. DNA Örneği Vermeden Babalık Davası Açılabilir mi?

•  DNA Testi Zorunluluğu
  Soybağı ile ilgili davalarda DNA testi verilmesi mecburidir. Özel labaratuvarda verilen DNA testi yanak içinden sürüntü almak suretiyle yapılsa da mahkeme vasıtasıyla yapılacak DNA testi kan örneği alınmak suretiyle yapılır. Burada özel labaratuvarda yaptıracağınız test mahkemece sadece bilgilendirici kabul edilir karara esas alınacak bir delil değildir. Adli Tıp tarafından düzenlenecek DNA raporu en güçlü delildir.

• Gerçek Babanın Ölümü Durumunda Mezar Açılması ile DNA Alımı
  Biyolojik baba ölmüşse mezar açılması mecburidir. Kardeşten alınan kan örneği ile karara çıkılmamaktadır. Yerleşik Yargıtay kararları sonucu mahkemeler kardeşten alınacak testi yeterli bulmamaktadır. Bu nedenle ölmüş kişi ile ilgili davada mezar açılacaktır.

 5. Babalık Davasında Mahkeme Masrafları Ne Kadardır?

• Avukatlık ücretleri
  Babalık davası çok kısa sürebildiği gibi sürekli dna testi vermekten kaçan bir davalı söz konusu olduğunda gayet uzun sürebilmektedir. Bu nedenle vekalet ücretini avukatınızla karşılıklı olarak istişare ederek belirlemeniz önemlidir. Aile hukuku avukatı olarak adil ücretlendirme ile Türkiyenin neresinden olursa olsun davanızla ilgileniyoruz.

• İlgili Harçlar ve yargılama masrafları
  Yurt dışında yaşayan kişiler için:
  -Eğer davacı veya davalı yurt dışında oturuyorsa konsolosluk vasıtasıyla kan alımı yapılmamaktadır. Türkiye’de bağlantılı olduğu ile talimat yazılarak mahkemeden hastaneye sevk istenir. Burada talimat ve adli tıpa rapor ücreti ve kanların soğuk kargo ile adli tıpa gönderim ücretleri davacıdan alınır. Davacı yurt dışında yaşıyorsa mahkemece adli yardım talepleri kabul edilmemektedir. Adli tıp rapor ücretleri özel labaratuvar ücretlerinden pahalı olsa da dava için adli tıp tarafından verilecek rapor esas alınacaktır. 

  -Eğer davacı nafaka da isterse sosyoekonomik durum araştırması ve şahit beyanları gerekir. Almanya için sosyekonomik durum araştırması 250 Euro Alman mahkeme harcı yatırılmadan aldırılmamaktadır. Ayrıca çeviri ücretleri ve posta ücretleri de davacıdan alınacaktır. 

  -Nafaka tazminat isteyen davacı için şahitler de yurt dışında yaşıyorsa Almanya için şahit başına 250 Euro alman mahkeme harcı ve ayrıca tercüme ücretler ile posta ücretleri ödenmesi gerekecetir. Çeviri ücretleri bulunduğunuz yöredeki hakimce takdir edilecektir.
  Türkiye’de yaşayan kişiler için:
  Maddi durum yetersizliği ispatlanırsa dava adli yardımlı görülebilecektir.
  Dava adli yardımlı görülmezse nafaka ve tazminat talebi olmayan bir dava bakımından 2025 yılı Haziran ayı için 4000 TL dava harcı, mezar açılacasa feth-i kabir ücreti ve mahkeme heyetinin mezarlığa intikali için yolluklar, araç ücreti ve harçlar + adli tıp inceleme ücretlerinin ödenmesi gerekecektir. Mahkeme harçlarının nasıl hesaplanacağını buradan öğrenebilirsiniz.

• Eğer ölen kişinin mirasçılarına karşı dava açılacaksa mirasçı başına 3 tebligat ücreti de depo edilecek, mirasçılardan yurt dışında yaşayan varsa o ülke için çeviri ve posta masrafları olacak, veraset ilamı alınacak bu şekilde yukarıda saydığım diğer yargılama ücretlerinin yanında bu ücretler de olacaktır.

6. Babalık Davasının Çocuğa Sağladığı Haklar Nelerdir?

• Nafaka Hakkı 
  Babalık davasıs sonucu çocuk biyolojik babasından nafaka isteyebilir. Soybağının kurulduğu tarihten itibaren nafaka isteyebilir. Soybağı nafaka davasından önce kurulmuşsa, nafaka dava tarihinden itibaren bağlanır

• Mirasçılık ve Soy Bağı Kurulması Durumunda Kazanılan Haklar
  Soy bağının kurulması ile çocuk biyolojik babasının mirasçısı olur. 
  Çocuk babasından ötürü SGK’dan yararlanır ve babası öldüğünde gerekli şartları sağlıyorsa emekli maaşı bağlatabilir.

 7. Erkeğin Davacı Olarak Babalık Davası Açması

•  Evlilik İçinde Doğan Çocukta Babalık Konusunda Şüphe Varsa
  Tavsiyem şudur ki çocuğun sizden olmadığına emin olmadan dava açmayın. Muhakkak özel bir labaratuvarda test yaptırın. Aksi halde aleyhinizde çeşitli davalar açılabilir.

•  Çocuğun Tanımasını İptal Dava Süreci
  Eğer tanıma ile nüfusunuza geçirdiğiniz çocuğun sizden olmadığını öğrendiyseniz tanımanın iptali davası açmak için TMK 300 e göre ilgililerin dava hakkı, davacının tanımayı ve tanıyanın çocuğun babası olamayacağını öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer. Hak düşürücü süreyi hakim kendiliğinden dikkate alır. Bu nedenle tanıma ile nüfusunuza çocuk almadan önce DNA testi yaptırmanız mantıklı olacaktır.

 8. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

• “DNA örneği vermemek mümkün mü?”
  Hayır. Mahkeme polis vasıtasıyla DNA örneğinin alınması için işlem yapar. GBT bölgelerinde, otel girişi yapıldığında, yurda giriş çıkışlarda polis noktalarında yakalama yapılıp kişi DNA testine sevk edilebilir.

• “Çocuğun tanınmamasının faydaları nelerdir?”
  Evlilik dışı çocuk tanınmadığı takdirde biyolojik babasının borçlarından sorumlu olmaz, yurt dışı giriş çıkışlarında babasının muvafakatına gerek duyulmaz. 

•  “Davada yaş sınırı veya zaman aşımı var mı?”
  Çocuk bakımından Hak düşürücü süre yoktur.
  Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/5387 E.  ,  2022/6029 K. sayılı kararına göre Türk Medeni Kanunu’nun m. 303’e göre, babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer. Çocuğa doğumdan sonra kayyım atanmışsa, çocuk hakkındaki bir yıllık süre, atamanın kayyıma tebliği tarihinde; hiç kayyım atanmamışsa, çocuğun ergin olduğu tarihte işlemeye başlar. Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar. Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir.
  Bu hükmün ikinci fıkrasında yer alan “Çocuğa doğumdan sonra kayyım atanmışsa, çocuk hakkındaki bir yıllık süre, atamanın kayyıma tebliği tarihinde, hiç kayyım atanmamışsa çocuğun ergin olduğu tarihte işlemeye başlar” hükmü, Anayasa Mahkemesi’nin 27.10.2011 tarihli ve 2010/71 Esas, 2011/143 Karar sayılı kararıyla; aynı maddenin dördüncü fıkrasında yer alan “Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir” hükmü ise, Anayasa Mahkemesinin 15.03.2012 tarihli ve 2011/116 Esas, 2012/39 Karar sayılı kararıyla çocuk yönünden iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarından sonra, çocuk tarafından veya çocuk adına açılan babalık davalarında artık herhangi bir hak düşürücü süre söz konusu değildir. 

Notlar:

*Yabancı kadından nikah dışı çocuk sahibi olup SGK tedavi imkanlarından faydalanması için babalık davası açılabilmektedir. 

*Nikah dışı birlikte olduğu kadına hayattayken baskı yaparak babalık davası açmasını engelleyen kişi, öldükten sonra mezarının  açılacağını öngörmelidir.

*DNA testi vermekten sürekli kaçan davalı baba otele girdiğinde havaalanında bulunduğunda, polis kontrolü ehliyet kontrolüne girdiğinde, cezaevine girdiğinde yakalanıp DNA testine gönderilebilmektedir.