Nafaka türlerinin doğru belirlenmesi, gelir tespitinin isabetli yapılması ve gerektiğinde nafakanın artırılması gibi konular, boşanma davalarının en önemli aşamalarındandır. Bu yazımızda, nafaka çeşitlerinden nafaka artırımı davalarına, nafaka ödememe durumlarında karşılaşılabilecek yaptırımlardan güncel içtihatlara kadar birçok soruya yanıt bulabilirsiniz. Samsun’da boşanma ve aile hukuku alanında faaliyet gösteren hukuk bürosu olarak, haklarınızı korumaya ve süreci en doğru şekilde yürütmenize yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız.
1. Nafaka Çeşitleri Nelerdir?
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonrası yoksulluğa düşecek olan eşe, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla bağlanır.
- Tedbir Nafakası: Boşanma davası öncesinde veya boşanma davası sırasında yoksulluğa düşme ihtimali bulunan eş ve çocuklar lehine bağlanan geçici nafakadır.
- İştirak Nafakası: Velayeti kendisinde olmayan eşin, çocuğun giderlerine katılması amacıyla ödemekle yükümlü olduğu nafakadır.
- Yardım Nafakası: 18 yaşından büyük çocuklar ya da yoksul akrabalar lehine hükmedilen nafakadır.
2. Nafaka resmi kurumlarca tespit edilen gelire göre mi belirlenir?
Nafaka sadece görünür gelirlere göre değil ispatlanabilen gizli gelirlere göre de hesaplanmalıdır. Mesela bir öğretmen özel ders veriyorsa, Bir imam memuriyetinden ayrı olarak evlere gidip mevlit okuyorsa, İnternet üzerinden iş yapılıp para kazanılıyorsa, müstakbel nafaka borçlusunun ek tarımsal gelirleri, kira gelirleri, gizli bir ticaretinden doğan gelirleri varsa bu gelirler ispatlanarak gerçek ortalama aylık gelir üzerinden ödeyeceği nafaka belirlenir. Bu gelirler şahitle de ıspatlanabilir. Boşanma ihtimalinin düşünen erkekler genelde SGK’na bildirilen maaşını düşük göstermektedir ama gerçek gelir visa harcamalarından, hesap akışlarından ve şahit beyanlarıyla ıspatlanabilmektedir. Samsun boşanma avukatı olarak nafaka alacağınızın eşinizin gerçek geliri üzerinden hesaplanmasına yardımcı oluyoruz.
Ayrıca gelirn yasal olması da gerekmez. Uyuşturucu satışından yüksek gelir elde eden bir insan aleyhinde de yüksek gelire hükmedilebilir.
Nafakanın doğru belirlenmesi için çocuğun ve kadının harcamalarını da belgelendirmesi gerekir.
3. Çalışmayan Kişi Nafaka Öder mi?
Erkek, çalışmasa da eşine ve çocuklarına nafaka ödemek zorundadır.
4. Kusurlu Eş Nafaka Alabilir mi?
Daha ağır kusurlu eş lehine yoksulluk nafakası bağlanmaz. Ancak yargılama sürecinde kusur kesinleşene kadar kadın lehine tedbir nafakası bağlanabilir.
5. İştirak Nafakası Nasıl Artırılır?
Çocukların masrafları arttıysa, belgelendirilerek nafaka artırımı talep edilebilir. ÜFE oranına göre artış anlaşmalı protokolle belirlenebilir, nafaka davasında talep etmenize göre belirlenebilir aksi halde mahkeme kendiliğinden ÜFE artışlı karar vermez.
6. Nafaka Ödemeyene Hapis Cezası Var mı?
Evet. İcra emrinin tebliğinden itibaren 1 ay sonra şikayetle birlikte 3 aya kadar tazyik hapsi uygulanabilir. 3 aylık birikmiş nafaka için hapis cezası istenebilir. Ondan önceki birikmiş nafakalar için hapis cezası istenemez.
7. Boşanmadan Nafaka Talep Edilebilir mi?
Eşler boşanmadan ayrı yaşıyorsa, tedbir nafakası talep edilebilir. Boşanma davası açmadan tedbir nafakası davası açan kadının eşi genelde karşı dava olarak boşanma davası açar.
8. Çalışan Kadın Nafaka Alabilir mi?
Kadın çalışsa bile geliri asgari ücretten fazla değilse nafaka alabilir. Tarafların gelir farkı dikkate alınır. Asgari ücretli kadının nafaka alabilmesi için asgari ücretten fazla kazanıyor olması gerekir?
9. ÜFE Artışlı Nafaka Ne Zaman Artırılır?
Karar kesinleştikten sonra dolacak 1 yılın ardından ÜFE oranı uygulanarak nafaka artırılır.
10. Nafaka Hapsi Sabıkaya İşler mi?
Hayır. Tazyik hapsi sabıka kaydına geçmez.
11. Sürekli Evlenip Boşanan Erkek Nafaka Ödemeye Devam Eder mi?
Evet. İlk eşin hakları sonradan yapılan evliliklerden etkilenmez. Ekonomik yük arttıysa nafaka miktarlarını düşürmek için dava açılabilir.
12. Nafaka Ödemekten Nasıl Kurtulurum?
Karşı tarafın evlenmesi, asgari ücretten yüksek düzenli gelir elde etmesi, birlikte yaşadığı kişinin maddi destek sağlaması gibi durumlar nafakanın kaldırılması için dava gerekçesi olabilir.
13. Koca dışındaki akrabalardan nafaka alınabilir mi ?
Yoksul kişi, maddi durumu iyi olan çocuklarından, torunlarından, anne babasından veya diğer yakın akrabalardan yardım nafakası talep edebilir.
14. Nafaka Zaman Aşımı Nedir?
Boşanma sonrası nafaka talebi 1 yıl içinde açılmalıdır. İcra takibi yapılmayan nafaka alacakları 10 yıllık zamanaşımına tabidir.
15. İşten nafaka nedeniyle ayrılma mahkeme tarafından dikkate alınır mı?
Nafaka almak için işten ayrılan kişi asgari ücretten çok kazanmıyorduysa bir fark yaratmaz. Erkek de nafaka ödememek adına kendini işsiz gösterirse temelde bu da bir fark yaratmaz.
16. Çocuklara Nafaka Ödenmeyeceği Protokole Yazılsa da Sonradan Nafaka Alınabilir mi?
Evet. Çocuk lehine nafaka talepleri her zaman mümkündür. Çocuğun ihtiyaçları artarsa iştirak nafakası talep edilebilir.
17. Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?
Alacaklının zorunlu giderleri, belgelerle sunularak nafaka miktarı belirlenir. Sağlık, eğitim, barınma gibi harcamalar dikkate alınır.
18. Engelli Kişi Nafaka Öder mi?
Sadece engelli maaşıyla geçinen kişi nafaka ödemez. Başka geliri varsa ödeme yükümlülüğü devam eder.
19. İmam Nikahlı Eş Nafaka Alabilir mi?
Hayır. Güncel içtihatlara göre imam nikahlı eş lehine nafaka bağlanmamaktadır.
20. Evlilik Dışı Çocuk Nafaka Alabilir mi?
Baba ile soybağı kurulmuşsa, çocuk iştirak veya yardım nafakası alabilir.
21. Boşanma Davasını Açan Nafaka Alabilir mi?
Evet. Kusuru daha ağır değilse ve yoksulluğa düşecekse nafaka alabilir.
22. Koca Nafaka Alabilir mi?
İstisnai durumlarda (sakatlık, hastalık, askerlik) erkek eş de nafaka alabilir.
23. Çalışmayan Kocadan Nafaka Alınabilir mi?
Eğer çalışmaya engel bir durumu yoksa, nafaka ödemekle yükümlüdür.
24. Nafaka Alacağı Haczedilebilir mi?
Hayır. Nafaka alacakları haczedilemez ve diğer borçlara göre önceliklidir.
25. Süresiz Nafaka Yürürlüğe Girdi mi?
Hayır. Şu an için süresiz nafaka ile ilgili bir yasal düzenleme yürürlükte değildir.
26. Cezaevindeki Eş Nafaka Öder mi?
Cezaevinde olsa da geliri varsa nafaka ödeme yükümlülüğü devam eder.
27. Emekli Maaşı Alan Kişi Nafaka Öder mi?
Evet. Emekli maaşından nafaka kesilebilir.
28. Çocuklardan Biri Annede, Diğeri Babada Kaldıysa Nafaka Nasıl Hesaplanır?
Her çocuk için eşit nafaka belirlenir. Burada tarafların gelirlerinin birbirinden az veya çok olduğuna bakılmaz. Toplam çocuk sayısına göre taraflar birbirine ödeme yapar ya da gerek kalmaz.
29.Cevaevine giren veya askere giden kişi nafaka öder mi?
Bu kişinin ek gelirleri olup olmadığı incelenir. Eğer kişinin kira geliri, tarımsal gelirleri, devam eden ticari gelirleri, faiz getiren nemalandırılmış hesapları gibi gelirleri varsa nafaka ödenmesine hükmedilir.
30.Yaz tatilinde babasının yanında kalan çocuk için nafaka ödenir mi?
Evet. Mahkeme kararında bu süreler istisna tutulmadığından ödenir.
31.ÜFE Artışlı Nafaka için nafaka arttırım davası açılır mı?
Nafaka üfe artışlı olsa da seneler içinde bu artış etkisisz kalabilir. Nafaka enflasyona yeniik düştüğünde nafaka artışı için dava açılır.