Birçok kişi, fiili ayrılık nedeniyle boşanma hakkını doğru şekilde kullanamadığı için hak kaybı yaşamaktadır. Oysa ki Medeni Kanun madde 166/son bu konuda net bir yol göstermektedir.
Hangi Şartlarda 1 Yıllık Ayrılıkla Boşanma Mümkündür?
1. Daha Önce Açılmış Bir Boşanma Davasının Reddedilmiş Olması Gerekir
Boşanma talebinin daha önce mahkemece reddedilmiş olması zorunludur. Reddedilen dava olmazsa bu yola başvurulamaz. Eşinizle 1 yıldır küs olmanız veya senelerce görüşmemiş olmanız dikkate alınmaz. ayrılık sürecini resmi şekilde başlatan 1. boşanma davasıdır. Yani fiili ayrılığa dayalı boşanmak için 2. boşanma davası açılması gerekir.
2. Red Kararının Kesinleşmesinden Sonra 1 Yıl Geçmiş Olmalıdır
Yargıtay’da bekleyen dosya, henüz kesinleşmemiş sayılır. 1 yıl süren dava veya küs kalma süresi bu hakkı doğurmaz. Önemli olan red kararının kesinleşmesinden sonra 1 yıl geçmesidir.
3. Ortak Hayatın Yeniden Kurulamamış Olması Gerekir
Eşler, bu 1 yıllık sürede tekrar bir araya gelmişse, aynı evde yaşamışsa ya da barışma denemesi olmuşsa, dava yine reddedilir.
1 Yıllık Ayrılıkla Boşanmak Otomatik Mi Olur?
Hayır. Küs kalmanız, ayrı şehirlerde yaşamanız ya da davanızın 1 yıl sürmesi boşanmayı sağlmaz. Hiç bir şekilde kimse otomatik olarak boşanmaz. 1 yıllık sürenin sonunda yeniden mahkemeye başvurulması ve ayrılığın gerekçe gösterilmesi ve delillendirilmesi gerekir.
Kusurlu Eş de Bu Yolla Boşanabilir Mi?
Evet. Medeni Kanun’un 166. maddesinin son fıkrasına göre kusurlu olan eş de, gerekli şartları sağladığında bu yolla boşanma davası açabilir. Normalde kusurlu eşin açtığı boşanma davası reddedilirken, davasını fiili ayrılığa dayalı açarsa davası kabul edilir.
1 Yıllık Ayrılığa Dayalı Boşanmada Nafaka ve Tazminat Alınır mı?
Evet. Bu davada da nafaka ve tazminat talepleri ileri sürülebilir. Mahkeme, tarafların kusur durumunu ve mali durumlarını değerlendirerek karar verir.
Bir yıllık ayrılık nedeniyle, yani fiili ayrılık nedeniyle açılan boşanma davasında, fiili ayrılığı başlatan dava reddedilmişse, bu davayı açan eş tam kusurlu sayılır. Fiili ayrılık sürecinde diğer eşin kusur sayılabilecek davranışı olmamışsa tazminat alır.
Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanma Davası Bakımından Avantajlar
1-Tam kusurlu eşe boşanma imkanı tanır. Artık tarafların arasındaki yargılama süreçlerini bitirecek davadır. Fiili ayrılık bakımından kanuni gereklilikler sağlanıyorsa, bu dava sonucunda kesin şekilde boşanma sağlanır.
2-Fiili ayrılığı başlatan eşin davası reddedilmişse, tam kusurlu sayılıp aleyhinde tazminata hükmedilecektir. Çekişmeli boşanma davasında ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın tam kusur sonucuna ulaşmak zordur. Çekişmeli boşanma davasında genelde karar ağır kusur, eşit kusur şeklinde çıkmakta olup tm kusura ulaşmak zordur. Bu nedenle ilk davayı reddettiren taraf fiili ayrılık nedeniyle açılacak boşanma davasında tazminata hak kazanacaktır.
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2019/1778 E., 2019/7113 K. “Mahkemece “Tarafların Türk Medeni Kanunu’nun 166/4. maddesinde yer alan üç yıllık fiili ayrılık süresinde ortak hayatın yeniden kurulmadığı” gerekçesiyle boşanmalarına karar verilmiş, davalı kadının fiili ayrılığa sebep olduğu belirtilerek boşanmaya sebep olan olaylarda davalı kadın tam kusurlu kabul edilmiştir. Oysa, fiili ayrılığı başlatan reddedilen boşanma davasının davacı erkek tarafından açıldığı, davacı erkeğin 20.01.2012 tarihinde davadan feragat etmesi sebebiyle reddedildiği, bundan sonra davalı kadın tarafından 09.03.2012 tarihinde davacıya karşı bağımsız tedbir nafakası davası açıldığı, “Ayrı yaşamakta haklı görülerek” nafaka isteğinin kabul edildiği görülmektedir. Davacı erkeğin boşanma davasından feragati, sözü edilen davaya kadar ki olaylardan dolayı davalının kusurlu kabul edilmesine mani olur. Feragatin hasıl ettiği kesin hüküm etkisi karşısında, artık önceki olaylardan dolayı davalı kusurlu addedilemez. Reddedilen boşanma davasından sonra da davalı kadının herhangi bir kusuru ispatlanamamış, aksine bu dönemde açtığı nafaka davasında davalı kadın haklı bulunmuştur. Bu durumda reddedilen boşanma davasını açarak fiili ayrılığa sebep olan davacı erkek boşanmada tam kusurludur. Davalı kadına atfedilebilecek bir kusur gerçekleşmemiştir. Hal böyle iken davalı kadının tam kusurlu bulunması doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
3-Yukarıda 2. bentte açıklandığı üzere boşanmaya sebebiyet veren olaylarda davacı erkek tam kusurludur. Boşanmaya sebep olan olaylarda tam kusurlu eş yararına manevi tazminata karar verilemez. Erkek yararına Türk Medeni Kanunu’nun 174/2. maddesi koşulları oluşmamıştır. O halde davacı erkeğin manevi tazminat talebinin reddine karar vermek gerekirken, hatalı kusur belirlemesinin sonucu olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
4-Yukarıda 2. bentte açıklandığı üzere davacı erkek boşanmaya sebebiyet veren olaylarda tam kusurlu olup, kadın boşanma sonucu eşinin maddi desteğini yitirecektir. Kadın yararına Türk Medeni Kanunu’nun 174/1. maddesi koşulları oluşmuştur. Davalı kadının tam kusurlu olduğunun kabulü ve bu hatalı kusur belirlemesine bağlı olarak davalı kadının maddi tazminat talebinin reddi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
5- Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz (TMKm. 175). Toplanan delillerle, boşanmaya sebep olan olaylarda davalı kadının kusursuz olduğu, kendisini yoksulluktan kurtaracak herhangi bir geliri ve malvarlığının bulunmadığı, boşanma yüzünden yoksulluğa düşeceği gerçekleşmiştir. O halde, davalı kadın yararına geçimi için uygun miktarda yoksulluk nafakası takdiri gerekirken, isteğin reddi doğru görülmemiştir.”
Hak Kaybı Yaşamamak İçin Dava Süreci Nasıl Takip Edilmeli?
Bu tür boşanma davaları teknik ve zamanlama açısından hassastır.
Yanlış bilgiyle hareket etmek, dava reddi veya hak kaybı ile sonuçlanabilir.
Davanın başından sonuna kadar deneyimli bir boşanma avukatı ile süreci yürütmeniz önemlidir.